Το λεξικό της βάπτισης: Ετυμολογία, ορολογία και εξηγήσεις όλων των βασικών όρων

Το “Άγιο Μύρο” είναι ένα ειδικό αρωματικό λάδι, το οποίο χρησιμοποιείται κατά την τελετή της βάπτισης. To Άγιο Μύρο είναι το αποτέλεσμα της ανάμειξης λαδιού και ακόμη 57 είδη αρωματικών ελαίων, δρογών και φαρμακευτικών φυτών. Η παρασκευή του είναι πολύωρη. Παρασκευάζεται κάθε 10 χρόνια περίπου στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο στη συνέχει το στέλνει στις ορθόδοξες εκκλησίες της επικράτειας για την τελετή του Χρίσματος, που τελείται μετά τη βάπτιση (πηγή Wikipedia).

Ορολογία Βάπτισης: Βάπτισμα ονομάζεται ένα από τα επτά τελετουργικά μυστήρια των Χριστιανικών εκκλησιών με χρήση νερού ως συμβόλου εξαγνισμού, που σηματοδοτεί την εισαγωγή του πιστού στο σώμα της εκκλησίας. Η λέξη βάπτισμα προέρχεται από το ρήμα βάπτω/βαπτίζω που σημαίνει «βυθίζω συχνά ή έντονα, βουτάω, καταδύω» (Πηγή: Wikipedia).

Διαβάστε αναλυτικά τη διαδικασία του μυστηρίου της βάπτισης στο άρθρο “Όλη η διαδικασία της βάπτισης, αναλυτικά, για να είστε προετοιμασμένος/η“.

Εναλλακτική μορφή της λέξης : βάφτιση

Βάπτιση: Ετυμολογία και κλήσεις της λέξης εδώ. http://bit.ly/2pQieen

Μετά τη βάπτιση το μωρό θα φορέσει καινούργια ρούχα, κατά παράδοση λευκά ως συμβολισμό της καθαρότητας και της αγνότητας που έλαβε προκειμένου να ξεκινήσει τη νέα του πνευματική ζωή.

Ο “βαπτιστικός σταυρός”, είναι το χρυσό κόσμημα, το οποίο δωρίζει ο νονός στο βαφτιστήρι του, στην τελετή της βάπτισης. Συμβολίζει την ένταξη του νεοφώτιστου στην Εκκλησία. Ο σταυρός, ως δώρο του νονού, έχει καθιερωθεί τα τελευταία χρόνια. Κατά τα χρόνια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας οι νονοί έδιναν δώρο χρυσά φλουριά, με χριστιανικές παραστάσεις, όπως τα λεγόμενα “Κωνσταντινάτα”. Με τον καιρό, τα φλουριά για τη βάπτιση, έγιναν μια ξεχωριστή κατηγορία για τους χρυσοχόους.

Η Κολυμπήθρα είναι χριστιανικό εκκλησιαστικό σκεύος το οποίο χρησιμοποιείται στην βάπτιση (Πηγή: Wikipedia). Κολυμβήθρα ήταν στην αρχαιότητα ο τόπος κολύμβησης. Από τον 3^ο αι. μ.Χ. μπροστά από τους ναούς κατασκευαζόταν ως ειδικό οικοδόμημα μια κολυμβήθρα. Όταν πλέον επικράτησε η βάπτιση των νηπίων ως πρακτική, η κολυμβήθρα απέκτησε τη σημερινή της μορφή. Θεωρείται ως μητέρα της υιοθεσίας, πνευματική μητέρα, κολυμβήθρα της Τριάδος. (πηγή: Ιεράς Μονή Παναγίας Υψενής). Διαβάστε περισσότερες πληροφορίες για το μυστήριο και τους συμβολισμούς του εδώ.

Εναλλακτική μορφή της λέξης : κολυμβήθρα

Ετυμολογία και κλήσεις της λέξης «Κολυμπήθρα» εδώ http://bit.ly/2ChXChR

Ο όρος “Λαδόπανο” περιγράφει σετ ειδών που χρειάζονται κατά τη διάρκεια της τελετής της βάπτισης και αποτελούνται από πετσέτες, σεντόνι, εσώρουχα, σκουφάκι.

Ο όρος “Λαδοσέτ” περιγράφει ένα σύνολο εργαλείων και αντικειμένων που χρησιμοποιούνται στην βάπτιση, κατά τη διάρκεια της τελετής. Αποτελείται από μπουκάλι με λάδι, ψαλίδι, σαπούνι, κεράκια κολυμπήθρας

Η “(βαπτιστική) λαμπάδα” είναι ένα μεγάλο σε μέγεθος κερί, το οποίο χρησιμοποιείται κατά την τελετή της βάπτισης και συμβολίζει τη φώτιση που δέχεται ο νεοφώτιστος.

Τα μαρτυρικά, είναι μικρά αναμνηστικά, τα οποία μοιράζονται κατά τη διάρκεια της τελετής της βάπτισης σε όλους τους παρευρισκόμενους, ως “επιβεβαίωση” της παρουσίας τους.

Η μπομπονιέρα είναι ένα αναμνηστικό που δίνεται στους καλεσμένους από τους γονείς (στη βάφτιση), ή από ένα ζευγάρι (στο γάμο του), ως ευχαριστήριο δώρο. Το έθιμο θεωρείται ότι δημιουργήθηκε όταν ο Λουδοβίκος, βασιλιάς της Γαλλίας θέλησε να ευχαριστήσει τους καλεσμένους του, δίνοντάς τους ως δώρο ένα κρύσταλλο το οποίο περιείχε καραμέλες (bon-bon). Το δώρο αυτό, το ονόμασε boboniere. Άλλη χρήση της λέξης, υπάρχει για να περιγράψει το σκεύος με το οποίο προσφέρονται ζαχαρωτά. 

Διαβάστε την ιστορία της μπομπονιέρας στο άρθρο “Μπομπονιέρα: η ιστορία του πιο διάσημου δώρου“

Εναλλακτική μορφή της λέξης : μπουμπουνιέρα

Ετυμολογία και κλήσεις της λέξης «Μπομπονιέρα» εδώ http://bit.ly/3234s6L

Ο νονός είναι αυτός που παρίσταται ως μάρτυρας στην βάπτιση ενός παιδιού, βοηθά τον ιερέα στην τέλεση του μυστηρίου και αναλαμβάνει να το κατηχήσει στο χριστιανισμό (Πηγή: Wikipedia)

Εναλλακτική μορφή της λέξης : νουνός

Συνώνυμα: ανάδοχος, πνευματικός πατέρας

Ετυμολογία και κλήσεις της λέξης «Νονός» εδώ http://bit.ly/32iZilz

Ονοματοδοσία, είναι η ληξιαρχική διαδικασία με την οποία ένα νεογνό αποκτά όνομα. Σύμφωνα με τον νόμο, είναι ο αποκλειστικός τρόπος κτήσης ονόματος. Δεν πρέπει να συγχέεται με την βάπτιση, η οποία αφορά μόνο την απόκτηση θρησκεύματος. Συνεπώς ο όρος αναφέρεται σε μια ευρύτερη έννοια στην ορολογία της βάπτισης.

Η “Τριπλή κατάδυση” είναι εκκλησιαστικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη διαδικασία της τελετής του Μυστηρίου της Βάπτισης, κατά την οποία ο ιερέας βυθίζει το παιδί τρεις φορές στο νερό της κολυμπήθρας. Συμβολίζει τις τρεις μέρες που έμεινε ο Ιησούς Χριστός στον τάφο. Το παιδί βαπτίζεται ολόκληρο μέσα στο νερό, όπως ο Ιησούς Χριστός εισήλθε ολόκληρος μέσα στο μνήμα, πριν αναστηθεί.

Η “Τριπλή περιφορά”, είναι εκκλησιαστικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη διαδικασία της τελετής του Μυστηρίου της Βάπτισης κατά την οποία οι βασικοί συντελεστές του μυστηρίου περιφέρονται τρεις φορές γύρω από την κολυμβήθρα, ως συμβολικό «χορό» εκδήλωσης χαράς λόγω της βάπτισης.

Η “Τριχοκουρία” είναι εκκλησιαστικός όρος της τελετής του Μυστηρίου της Βάπτισης, που αφορά τη διαδικασία μετά το Χρίσμα. Κατά τη διαδικασία αυτή,  ο ιερέας κόβει συμβολικά σταυροειδώς τρεις τούφες από τα μαλλιά του νεοφώτιστου παιδιού, ως συμβολική προσφορά ευχαρίστησης προς τον Θεό. Η τριχοκουρία είναι ένα αρχαίο έθιμο με ρίζες στην αρχαία Ελλάδα. Οι γονείς κατά την αρχαιότητα συνήθιζαν να προσφέρουν ως θυσία στους βωμούς των θεών τα πρώτα μαλλιά του παιδιού τους. Αντίστοιχα, κατά το τελετουργικό της εκκλησίας μας, είθισται το μωρό να μην έχει κουρευτεί πριν την τελετή της βάπτισης. Αν παρόλα αυτά έχει ξανακουρευτεί οι γονείς, κατά το έθιμο, πρέπει να έχουν φυλάξει τα κομμένα μαλλιά για να τα ρίξουν στην κολυμπήθρα, τη στιγμή της τριχοκουρίας.

“Χρίσμα” είναι ο εκκλησιαστικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει το μυστήριο της Ορθόδοξης Εκκλησίας το οποίο τελείται αμέσως μετά το βάπτισμα και κατά το οποίο ο ιερέας θα αλείψει με μύρο (σχηματίζοντας το σύμβολο του σταυρού) το σώμα του μωρού σε διάφορα σημεία του (πηγή: el.orthodoxwiki.org)